آنفلوانزا چیست؟

آنفلوانزا یک عفونت دستگاه تنفسی است که به سادگی از یک فرد به دیگری سرایت می‌کند. ویروس‌های زیادی هستند که می‌توانند باعث ایجاد بیماری آنفلوانزا بشوند اما به طور معمول بالای نود درصد موارد آنفلوانزا از فعالیت و تکثیر سه نوع ویروس ناشی می‌شوند.

تب، سرفه، بدن درد، خستگی، و گلودرد از مهم‌ترین علائم آنفلوانزا هستند. آنفلوانزا در بیشتر موارد به طور خودبه‌خود و با استراحت و دارو بهبود می‌یابد. کارآیی چندین داروی اختصاصی برای درمان آنفلوانزا به تایید سازمان‌های بین‌المللی رسیده است. درصد مرگ و میر ناشی از آنفلوانزا زیر یک درصد است.

تفاوت آنفلوانزا و کرونا

ویروس کرونا نه تنها دستگاه تنفسی بلکه گاهی اعضای مختلف بدن مانند رگ‌های مغز را گرفتار می‌کند. علائم عفونت کرونا در ابتدا بسیار شبیه آنفلوانزاست اما در بیست درصد افراد ممکن است شدت یابد و آنها را راهی بیمارستان کند.

تا این لحظه هنوز هیچ دارویی به طور اختصاصی برای درمان عفونت کرونا از سازمان‌های بین‌المللی مجوز مصرف دریافت نکرده است. به نظر می‌رسد به طور میانگین حدود سه درصد مبتلایان به بیماری کرونا (کووید-۱۹) جان خود را از دست می‌دهند.

آشنایی با واکسن آنفلوانزا

برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا بهتر است سالانه یک بار واکسن آنفلوانزا دریافت کنیم. اگرچه شدت عفونت و درصد مرگ و میر در آنفلوانزا کمتر از عفونت کروناست، اما در شرایط کنونی که ویروس کرونا بسیار شایع شده، دریافت واکسن آنفلوانزا اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

اهمیت دریافت واکسن آنفلوانزا در شرایط کنونی

واکسن آنفلوانزا باعث پیشگیری در برابر ویروس کرونا نمی‌شود. پس چرا این واکسن مهم است؟

علائم آنفلوانزا و کرونا در ابتدا بسیار شبیه هم هستند. اگر واکسن آنفلوانزا دریافت کرده باشیم، با ظهور علائم، پزشک تقریبا با اطمینان متوجه می‌شود که این عفونت کروناست، نه آنفلوانزا. اگر واکسن آنفلوانزا نزده باشیم تشخیص بین آنفلوانزا و کرونا دشوار می‌شود.

انواع واکسن آنفلوانزا

حالا که به اهمیت و لزوم پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا و دریافت واکسن آن در شرایط شیوع ویروس کرونا پی بردیم، خوب است با انواع واکسن آنفلوانزا آشنا شویم:

واکسن آنفلوانزا

نوع معمولی و تزریقی واکسن آنفلوانزا چیزی است که بیشتر مردم آن را می‌شناسند و از آن برای پیشگیری از آنفلوانزا استفاده می‌کنند. به طور کلی همه افراد بالای شش ماه سن می‌توانند این واکسن را دریافت کنند.

این واکسن که در بین مردم به آمپول آنفلوانزا هم مشهور است در واقع یک واکسن غیرفعال محسوب می‌شود.

واکسن غیرفعال یعنی چی؟ این واکسن از ویروس‌های کشته شده آنفلوانزا تشکیل شده است و تزریق اجزای ویروس کشته شده و غیرفعال ما را در برابر ویروس‌های عامل آنفلوانزا محافظت خواهند کرد. مزیت واکسن غیرفعال این است که اطمینان داریم ویروس‌های مرده نمی‌توانند باعث بیماری ما شوند و در واقع بی‌خطر بودن واکسن را تضمین می‌کند.

برای افراد بین هیجده تا ۶۴ سال تزریق واکسن آنفلوانزا به صورت زیرجلدی (زیرپوستی) ارجحیت دارد. در تزریق زیرجلدی از سوزن کوچک‌تر استفاده می‌شود و واکسن در لایه پوست تزریق می‌شود، نه داخل عضله. در افراد بقیه سنین تزریق عضلانی مطمئن‌تر است.

این واکسن در محیطی بر پایه تخم مرغ تولید می‌شود. با وجود این، تزریق این نوع واکسن آنفلوانزا برای کسانی که به تخم مرغ آلرژی دارند، به طور کلی خطری ندارد اما اگر کسی به تخم مرغ آلرژی شدید دارد بهتر است این واکسن را تحت نظر مستقیم پزشک و در یک کلینیک یا حتی بیمارستان تزریق نماید. در بیمارستان حتی اگر این فرد پس از تزریق واکسن آنفلوانزا واکنش شدید حساسیتی نشان دهد، آن وقت پزشک و وسایل لازم برای درمان و نجات وی از عوارض بسیار شدید وجود دارد.

واکسن دوز بالای آنفلوانزا یا فلوزون

این واکسن غیرفعال برای افراد مسن بالای ۶۵ سال سن طراحی و تولید شده است. افراد سالخورده دستگاه ایمنی ضعیف تری نسبت به سایر افراد دارند و در صورت دسترسی، بهتر است این واکسن غیرفعال را دریافت کنند. این واکسن حاوی مقادیر بیشتر ویروس کشته شده است و با احتمال بیشتر و مطمئن‌تر سیستم ایمنی بدن افراد مسن را در برابر ویروس‌های آنفلوانزا تحریک می‌کند.

اگر این واکسن در دسترس نیست اصلا نگران نباشید و همان واکسن آنفلوانزا معمولی را تزریق کنید. واکسن آنفلوانزا معمولی برای همه افراد بالای شش ماه سن قابل تزریق است.

واکسن آنفلوانزای فاقد تخم مرغ

برخلاف بیشتر انواع واکسن آنفلوانزا که ویروس‌های آنها در تخم مرغ تکثیر می‌یابند و واکسن بر پایه تخم مرغ ساخته می شود، در ساخت این واکسن خاص از تخم مرغ استفاده نشده است. این واکسن برای افرادی که به تخم مرغ آلرژی شدید دارند گزینه‌ای ایده آل به شمار می‌رود.

اسپری بینی واکسن آنفلوانزا

واکسن فعال آنفلوانزا به صورت اسپری بینی عرضه می‌شود. برعکس واکسن آنفلوانزای معمولی که از ویروس کشته شده تشکیل شده است، اسپری بینی واکسن آنفلوانزا با شکل زنده اما ضعیف شده ویروس‌های آنفلوانزا ساخته و تهیه می‌شود. البته این نوع واکسن قرار نیست باعث ایجاد آنفلوانزا در افراد شود.

اسپری بینیِ واکسن آنفلوانزا نباید در زنان باردار استفاده شود. سایر افراد سالم بین دو تا ۴۹ سال سن می‌توانند از این واکسن فعال استفاده کنند.

هنگام خرید واکسن آنفلوانزا به چه نکاتی دقت کنیم؟

گونه‌های ویروسی آنفلوانزا که هر سال شیوع پیدا می‌کنند با سال قبل متفاوت است و هر سال نسبت به سال قبل تغییر می‌کند. به همین دلیل هر سال بر پایه سه یا چهار گونه شایع ویروس‌های عامل آنفلوانزا، واکسن آنفلوانزا مربوط به همان سال طراحی و تولید می‌شود.

از طرف دیگر شرایط نگهداری واکسن در میزان تاثیر آن نقش حیاتی دارد. اگر واکسن در شرایط مناسب نگهداری نشده باشد، میزان ایمنی‌سازی که به دنبال استفاده از آن حاصل می‌شود ممکن است متغیر و غیر قابل پیش بینی باشد.

بنابراین دقت کنیم که واکسن آنفلوانزای مربوط به سال جاری را از داروخانه‌ها یا مراکز بهداشتی درمانی معتبر تهیه کنیم. بدون شک بهتر است قیمت واکسن آنفلوانزا را از چند جا چک کنیم و بعد آن را تهیه نماییم.

چه زمانی باید واکسن آنفلوانزا بزنیم؟

در بیشتر مناطق ایران، فصل شیوع آنفلوانزا از اوایل پاییز تا اواسط بهار است. با توجه به این که تاثیر واکسن به دو هفته زمان نیاز دارد بهتر است در اواخر تابستان یا اوایل پاییز واکسن آنفلوانزا را دریافت کنیم.