تحقیقات نشان می‌دهد که به کمک الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توان نشانه‌های بدنی را تشخیص داده و احساسات را درک کرد. شک نکنید که ماشین‌ها هنوز هم در حد انسان‌ها باهوش نیستند و نمی‌توانند تمام احساسات را بشناسند، اما روز به روز به سمت تکامل پیش می‌روند.

فناوری مذکور، هوش مصنوعی احساسات نام دارد که زیر مجموعه AI است که برای اندازه‌گیری، درک و شبیه‌سازی احساسات انسانی و واکنش نشان دادن به آن‌ها برنامه‌‌ریزی می‌شود. در حالی که انسان خود برترین عامل تشخیص احساسات هستند، ماشین‌ها با قابلیت‌های منحصر به فردی که دارند در حال نزدیکی به آن‌ها هستند.

هوش هیجانی مصنوعی

اغلب سیستم‌های تشخیص احساسات موجود، حالت چهره و صدای افراد و آهنگ کلماتی که می‌گویند را تجزیه و تحلیل می‌کنند. به عنوان مثال اگر گوشه دهان فرد بلند شود، ماشین احتمالا تشخیص روحیه خوب می‌دهد، در حالی‌که بینی چروکیده نشان‌دهنده خشم یا انزجار است. صدای بلند و لرزان و کلمات عجولانه می‌تواند نشان‌دهنده ترس باشد.

سیستم‌های تشخیص احساس به طور کلی یاد می‌گیرند که بین آرایه‌های زیادی از داده‌های دارای تگ (برچسب)، رابطه بین یک احساس و نمود بیرونی آن را تعیین کنند. داده‌های مذکور شامل صداهای ضبط شده یا ویدئویی از نمایش‌های تلویزیونی، مصاحبه‌ها و آزمایشات مربوط به افراد واقعی، کلیپ‌های اجرای تئاتر یا فیلم‌ها و یا دیالوگ‌های بازیگران حرفه‌ای باشد.

بسته به هدف، می‌توان سیستم‌های ساده‌تری را برای تحلیل عکس یا متن آموزش داد. به عنوان مثال مایکروسافت سیستمی را برای تشخیص احساسات، جنسیت و سن تقریبی افراد بر اساس عکس‌ها آموزش داده است.

سیستم‌های پیچیده‌تر حرکات را تجزیه و تحلیل می‌کنند و حتی محیط اطراف را به همراه حالات صورت و گفتار در نظر می‌گیرند. چنین سیستمی تشخیص می‌دهد که شخصی که حین تهدیدشدن با اسلحه لبخند بزند، از روی خوشحالی لبخند نمی‌زند.

چرا باید احساسات را تشخیص داد؟

کمپانی گارتنر پیش‌بینی کرده است که تا سال 2022 از هر 10 گجت، یکی از آن‌ها مجهز به سیستم تشخیص احساسات خواهد بود. همچنین سازمان‌ها نیز از این سیستم بهره‌مند خواهند شد. به عنوان مثال هنگام ورود به یک دفتر، بانک یا رستوران، یک ربات خیلی دوستانه از شما استقبال می‌کند. در ادامه زمینه‌های استفاده مفید از این فناوری آورده شده است.

امنیت

از سیستم تشخیص احساسات برای جلوگیری از خشونت‌های خانگی و غیره می‌توان استفاده کرد. مقالات علمی زیادی در خصوص این مساله نگارش شده‌اند و در حال حاضر کارآفرینان چنین سیستم‌هایی را به موسسات و مدارس عرضه می‌کنند.

استخدام

در برخی از شرکت‌ها از هوش مصنوعی مجهز به قابلیت شناسایی احساسات به عنوان دستیار منابع انسانی استفاده می‌شود. این سیستم‌ها کلمات کلیدی، لحن و حالت چهره متقاضیان در مراحل ابتدایی (که نسبتا وقت‌گیر هستند) را ارزیابی می‌کنند و در خصوص علاقه واقعی داوطلبان، صداقت و صلاحت آن‌ها برای استخدام گزارشاتی را به مدیریت منابع انسانی تحویل می‌دهند.

مشتری مداری

چندی پیش، اداره راه و ترابری دبی، یک سیستم بسیار جالب را در مراکز خدمات مشتریان خود راه‌اندازی کرد. دوربین‌های مجهز به هوش مصنوعی احساسات افراد را در هنگام ورود و خروج به ساختمان برای تعیین میزان رضایت آن‌ها مقایسه می‌کنند. اگر درجه محاسبه شده از مقدار مشخص شده توسط سیستم کمتر باشد، این سیستم به کارکنان توصیه می‌کند که برای بهبود کیفیت خدمات خود تلاش کنند.

کمک به اجتماعی شدن کودکان خاص

پروژه دیگر، با هدف کمک به کودکان اوتیسم در تفسیر احساسات اطرافیان انجام می‌شود. این سیستم بر روی عینک‌های هوشمند Google Glass اجرا می‌شود. هنگامی که کودک با شخص دیگری در تعامل است، عینک با استفاده از صدا و گرافیک‌ احساسات شخص دوم را برای آن‌ها مشخص می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان به کمک این سیستم مجازی از لحاظ معاشرت اجتماعی رشد کرده‌اند.

توانایی ماشین‌های درک احساسات

فناوری‌های شناخت احساسات هنوز به تکامل نرسید‌ه‌اند. یکی از سیستم‌های مورد استفاده در مدارس ایالات متحده امریکا، فناوری تشخیص پرخاشگری است، این سیستم سرفه را عاملی نگران‌کننده‌تر از یک جیغ گوش‌خراش می‌داند.

محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دریافتند که فناوری تشخیص چهره هنوز در تشخیص لبخندهای غیرواقعی، کینه‌توزانه یا همراه با بغض از لبخندهای واقعی ناتوان است. بدین ترتیب، استفاده از سیستم‌های تشخیص احساسی که زمینه را نیز در نظر می‌گیرند دقت بالاتری خواهند داشت. به طور کلی برآورد شده است که 19 نوع لبخند وجود دارد که تنها 6 نوع آن‌ها از روی خوشحالیست. بنابراین استفاده از سیستم‌هایی ک زمینه را در نظر می‌گیرند به مراتب تاثیرگذارتر خواهد بود.

آن‌چه اهمیت دارد، نحوه آموزش به ماشین است نه آن‌چه ماشین با آن در ارتباط است. نحوه آموزش می‌تواند سیستمی را منجر شود که به مبارزه با احساسات واقعی برمی‌خیزد.

احساسات اطلاعات شخصی افراد هستند

صرف نظر از میزان کارایی بالای فناوری شناخت احساسات توسط ماشین، ورود آن‌ها به حریم شخصی و احساسی افراد را باید در نظر داشت. به عنوان مثال، در نظر بگیرید که تصادفا از لباس یک عابر پیاده خوشتان می‌آید اما پیش از شناخت برند و لباس، توسط تبلیغات آن برند احاطه می‌شود. امکان این وجود دارد که ربات‌های دستیار منابع انسانی با تشخیص اشتباه، گزارشاتی غلط را منتقل کنند و شانس استخدام یک نفر را از او سلب کنند.

به نقل از گارتنر، بیش از نیمی از ساکنین ایالات متحده و انگلیس راضی به تفسیر احساساتشان توسط هوش مصنوعی نیستند. در این خصوص قانون، استفاده از فناوری‌های تشخیص احساسات و چهره را در برخی مکان‌ها منع کرده است.

سخن نهایی

به طور کلی، هوش مصنوعی عاطفی، ابزاری بسیار قدرتمند خواهد بود و به ارتقا بسیاری از مشاغلی که با مردم در ارتباط هستند کمک شایانی می‌کند. این سیستم معیارهای جدیدی برای درک افراد ارائه می‌دهد؛ اما همانند بسیاری از سیستم‌هاش هوشمند دیگر، باید پیش از اجرا چالش‌های موجود و مشکلات احتمالی را رفع کنیم تا به حریم خصوصی افراد تجاوز نشده و در زندگی آن‌ها خللی وارد نشود.